- σάγα
- Ανώνυμη αφήγηση σε πεζό λόγο που εμφανίστηκε το 10o περίπου αι. στους νορβηγικούς πληθυσμούς που είχαν μετανάστευση στην Ισλανδία και δημιούργησε μεγάλη προφορική παράδοση, που άρχισε να γίνεται και γραπτή από τα τέλη του 12ου αιώνα.
Αν και πολλοί πίστεψαν ότι βρήκαν ίχνη ανάλογων λογοτεχνικών μορφών και σε άλλες γερμανικές ομάδες, μπορεί να λεχθεί ότι η σ. είναι φαινόμενο αποκλειστικά του Βορρά και αντιπροσωπεύει μια βασική πηγή της νορμανικής λογοτεχνίας. Δημιούργημα της φιλοδοξίας των σημαντικότερων ισλανδικών οικογενειών, που ανάθεταν στους λεγόμενους «σαγκνάμεν» (ανθρώπους με εξαιρετική μνήμη και αφηγηματικό ταλέντο) να αφηγηθούν την ιστορία των προγόνων τους, η σ. κατάληξε να αφηγείται τα κατορθώματα των βασιλιάδων της Νορβηγίας (Konungasorum = σάγες των βασιλιάδων) και τελικά, όταν οι αρχικές χρονογραφικές προθέσεις αντικαταστάθηκαν με φανταστικά και μυθολογικά στοιχεία, έγινε νέα επεξεργασία σε πεζό λόγο των θρύλων των ηρώων και των αρχηγών του παλιού καιρού (Fornaldarsogur = σάγες του παλιού καιρού). Ιδιαίτερα αξιόλογες ανάμεσα σ’ αυτές είναι οι σ. που είναι εμπνευσμένες από τον κύκλο των Νιμπελούνγκεν κι εκείνες που μεταφράστηκαν ή μεταπλάστηκαν πάνω σε ιπποτικά και επικά ποιήματα (Riddarasogur = ιπποτικές σάγες)· οι τελευταίες δημιουργήθηκαν το 14o αι. και συνδέθηκαν κυρίως με τον καρολίγγειο και το βρετονικό κύκλο. Έπειτα από τον εκχριστιανισμό των λαών αυτών, πάνω στον παραδοσιακό τύπο της σ. γράφηκαν αγιογραφίες, βίοι αγίων και ιστοριογραφικά έργα διάφορων ειδών. Το ύφος τους λιτό, σοβαρό, χωρίς λογοτεχνικούς εξωραϊσμούς, μόνο επιφανειακά μπορεί να θεωρηθεί άχρωμο: πραγματικά, τόσο τα γεγονότα όσο και τα πρόσωπα διαγράφονται με εξαιρετικά δραματικές αντιθέσεις. Τα θέματα -αντεκδικήσεις, αιματηρά γεγονότα, άγριες συγκρούσεις παθών, μίση - είναι σχεδόν πάντα
τραγικά και διαποτισμένα από μια μοιρολατρία πικρή που αποτελεί και το βασικό τόνο τους.
* * *(I)η, Νεντομολ. γένος μεγάλων πράσινων ορθόπτερων εντόμων μήκους μέχρι και 8 εκατοστομέτρων.————————(II)η, Νβλ. σάγκα.
Dictionary of Greek. 2013.